Küresel Piyasalarda Veri Endişeleri ve Para Politikası

Geçtiğimiz hafta, küresel piyasalarda yapay zeka ve teknoloji şirketlerine dair süregelen kaygılar, önemli merkez bankalarının para politikası kararları ile birleşerek belirsiz bir hava oluşturdu. Özellikle ABD’de açıklanan enflasyon ve istihdam verileri, bu karmaşık tabloyu daha da derinleştirdi. Piyasalarda dalgalanmalar yaşanırken, yatırımcılar veri gündemine odaklanmış durumda.

Veri Endişeleri ve Piyasa Tepkileri

Gelecek hafta, ABD'de açıklanacak büyüme verilerine gözler çevrilirken, dünyanın birçok yerinde yoğun Noel tatili takvimi nedeniyle piyasalarda işlem hacminin azalması bekleniyor. Yapay zeka ve teknoloji şirketlerine ilişkin süregelen "yüksek değerleme" kaygıları ve ABD Merkez Bankası’nın (Fed) politikalarına dair belirsizliklerle haftaya satış ağırlıklı başlayan piyasalar, önemli merkez bankaları ve ABD’de açıklanan makroekonomik verilerin ardından cuma günü ne yönde bir gelişim göstereceği konusunda endişeliler.

Gelecek hafta Noel tatili nedeniyle piyasalarda sakin bir seyir beklenirken, takip edilecek makroekonomik veri gündeminde ABD’nin üçüncü çeyrek büyüme verileri ön plana çıkıyor. Ayrıca, yapılan açıklamalara göre, ABD'de geçen hafta açıklanan enflasyon verileri karmaşık bir görünüm sergilerken, hükümetin kapalı olması nedeniyle veri setlerinin bütünlüğüne ilişkin soru işaretleri yatarken, yatırımcılar verilere temkinli yaklaşmakta.

Enflasyon ve İşsizlik Verileri

New York Fed Başkanı John Williams, Kasım ayı enflasyon verisinin bazında "teknik faktörler" nedeniyle düşük göründüğünü ifade etti. Bu bağlamda, açıklanan enflasyon verileri enflasyondaki yavaşlamayı işaret ederken, Fed'in önümüzdeki yıl faiz oranlarında ilave indirim yapabilmesi için alan oluşturabileceğine dair değerlendirmelerini artırdı.

ABD'de iş gücü piyasasına yönelik verilerde ise soğuma belirtileri gözlemleniyor. Bu durum, Fed'in 2026 yılında faiz indirimlerini sürdürebileceği algısını kuvvetlendiriyor. Geçtiğimiz hafta açıklanan Kasım ayı tarım dışı istihdam verisi, beklentilerin üzerinde artış göstermesine rağmen, Ağustos ve Eylül ayı verilerinin aşağı yönlü revize edilmesi, iş gücü piyasasına ilişkin endişeleri yeniden ön plana çıkardı. Analistler, açıklanan son istihdam verisinin iş gücü piyasasında sınırlı bir soğuma sinyali verdiğini ancak bu görünümün belirgin bir zayıflamaya işaret etmediğini kaydediyor.

Para Piyasalarındaki Beklentiler

Para piyasalarındaki fiyatlamalarda, Fed’in Ocak toplantısında yüzde 78 ihtimalle politika faizini sabit tutacağı öngörülürken, yıl genelinde ise toplam iki faiz indirimi olabileceği fiyatlanıyor. Fed yetkililerinin açıklamaları da takip edilirken, Fed Yönetim Kurulu Üyesi Christopher Waller, iş gücü piyasasının zayıfladığını belirttiği bir dönemde, Fed’in faiz oranını indirmek için hala alanı olduğunu ifade etti. Waller, nötr seviyeden 50 ila 100 baz puan uzakta olduklarını belirtti. Atlanta Fed Başkanı Raphael Bostic ise enflasyonun iş gücü piyasasına kıyasla daha büyük bir endişe kaynağı olduğunu aktardı.

Bu gelişmelerle birlikte ABD'nin 10 yıllık tahvil faizi haftalık bazda yaklaşık 5 baz puan azalarak yüzde 4,15'te haftayı tamamladı. Fed'e ilişkin artan gevşeme tahminleri ve artan jeopolitik tansiyonla altının ons fiyatı haftayı pozitif tarafta kapattı. Altının onsu haftalık bazda yüzde 0,91 değer kazanarak 4.338 dolara ulaştı. Gram altın ise yine rekor kırarak bir haftayı geride bıraktı. Cuma günü 67,46 dolara çıkarak en yüksek seviyesini geliştiren gram altın, haftayı yüzde 8,6 artışla 67,16 dolarda tamamladı.

Küresel Borsa Gelişmeleri

Dolar endeksi yüzde 0,2 artışla 98,6 seviyesinde haftayı tamamlarken, Brent petrolün varili ise yüzde 1,4 düşüşle 60,2 dolarda seyretti. New York borsasında geçen hafta karışık bir seyir izlenirken, haftalık bazda New York borsasında S&P 500 yüzde 0,1, Nasdaq endeksi yüzde 0,59 artış gösterirken, Dow Jones endeksi yüzde 0,67 geriledi.

Makroekonomik Gelişmeler

Makroekonomik veri tarafında ABD Çalışma Bakanlığı'nın açıkladığı verilere göre, Tüketici Fiyat Endeksi (TÜFE) Kasım'da iki aylık dönemde yüzde 0,2, yıllık bazda da yüzde 2,7 ile beklentilerin altında artış gösterdi. Değişken enerji ve gıda fiyatlarını içermeyen çekirdek TÜFE de Kasım'da Eylül ayına göre yüzde 0,2, yıllık bazda yüzde 2,6 yükselerek beklentilerin altında gerçekleşti. Çekirdek enflasyon bu dönemde yıllık bazda Mart 2021'den bu yana en düşük seviyesini kaydetti.

ABD Çalışma Bakanlığı'nın açıkladığı verilere göre, tarım dışı sektörlerde istihdam Kasım ayında 64 bin kişi artarak beklentilerin üzerinde gerçekleşti. Ancak, istihdamın Ekim ayında 105 bin kişi azaldığı hesaplanırken, Ağustos ve Eylül ayı verilerinde de aşağı yönlü revizyona gidildi. ABD'de işsizlik oranı ise Kasım'da yüzde 4,6'ya yükselerek, Eylül 2021'den bu yana en yüksek seviyesine ulaştı. ADP Araştırma Enstitüsü tarafından yayımlanan verilere göre özel sektör istihdamının 29 Kasım'da sona eren 4 haftalık dönemde haftalık ortalama 16.250 kişi arttığı gösterildi.

Avrupa Merkez Bankası ve Gelecek Beklentileri

Kurumsal tarafta, Warner Bros. Discovery (WBD) Yönetim Kurulu, şirket hissedarlarına Paramount’un yaptığı satın alma teklifinin reddedilmesi ve Netflix ile varılan anlaşmanın desteklenmesi yönünde tavsiyede bulunmuşken, Netflix hisseleri haftalık bazda yüzde 0,84 değer kaybetti.

22 Aralık ile başlayacak haftada pazartesi Chicago ulusal aktivite endeksi, salı büyüme, sanayi üretimi, dayanıklı mal siparişleri, kapasite kullanım, Richmond Fed sanayi endeksi, New York Fed tüketici güven endeksi, çarşamba haftalık işsizlik maaşına başvurular verileri takip edilecek. ABD'de borsalar Noel tatili dolayısıyla çarşamba günü yarım gün işlem görecek, perşembe günü ise kapalı olacak.

Avrupa borsaları geçen hafta pozitif bir seyir izlerken, Avrupa Merkez Bankası (ECB) ve İngiltere Merkez Bankası’nın (BoE) para politikası kararları yatırımcıların odağında yer aldı. BoE, politika faizini beklentiler doğrultusunda 25 baz puan düşürerek yüzde 3,75'e çekti ve bu yıl toplamda 100 baz puan gevşmeye gitmiş oldu. Politika metninde enflasyonun hala hedef seviye olan yüzde 2'nin üzerinde olmasına rağmen, kısa vadede hedefe doğru gerilemesinin beklendiği vurgulandı.

Jeopolitik Gelişmeler ve Piyasa Etkileri

ECB ise üç temel politika faizini piyasa beklentileri doğrultusunda sabit tuttu. Karar sonrasında ECB Başkanı Christine Lagarde, enflasyon görünümünün halen dalgalı olan uluslararası ortam nedeniyle belirsizliğini koruduğunu belirtti. Enerji fiyatlarının azalması nedeniyle enflasyonun kısa vadede yavaşlayabileceğini ifade eden Lagarde, tedarik zincirlerindeki olası sorunlar, ücret baskıları ve aşırı hava olaylarının ise enflasyonu hızlandırabilecek riskler olduğu aktarıldı.

Avrupa tarafında Rusya-Ukrayna Savaşı’na yönelik jeopolitik gelişmeler de dikkatle takip ediliyor. Almanya Başbakanı Friedrich Merz, Federal Meclis’te yaptığı konuşmada Avrupa’nın güvenliğinin, Ukrayna’nın kaderi ve güvenliğiyle ayrılmaz şekilde bağlantılı olduğunu söyledi. Merz, dondurulmuş Rus varlıklarının Ukrayna yararına kullanılması konusuna yönelik, "Bu fonların kullanılması, tahminlerimize göre Ukrayna ordu’sunu en az 2 yıl daha finanse edecektir. Bu adım, savaşın uzatılması için değil, mümkün olan en kısa sürede sona erdirmek için atıyoruz" dedi.

Asya'da Durum ve Gelecek Beklentileri

Asya tarafında ise Çin hariç negatif bir seyir gözlemlenirken, ABD’deki teknoloji şirketleri üzerindeki satış baskısı bölgede sert kayıplara neden oldu. Bu süreçte Japonya Merkez Bankası (BoJ), politika faizini beklentilere paralel olarak 25 baz puan artırarak yüzde 0,75’e çıkardı. Söz konusu seviye, son 30 yılın en yüksek düzeyi olarak kayıtlara geçti.

Bankadan yapılan açıklamada, firmaların bu yılki güçlü ücret artışlarının ardından, gelecek yıl da ücretleri istikrarlı bir şekilde artırmaya devam edebileceği aktarılırken, ücret artışlarının fiyatlara yansımasıyla tüketici enflasyonunun olumlu bir şekilde yükseldiği vurgulandı. Açıklamada, reel faiz oranlarının oldukça düşük seviyelerde olduğu göz önüne alındığında, bankanın ekonomik ve fiyat tahminlerinin gerçekleşmesi halinde faiz oranlarının artırılmaya devam edilebileceği belirtildi.

Yatırımcıların daha fazla sabit getiri talebiyle Japon tahvillerinden uzaklaşma yolunu seçmesiyle, Japonya’nın 20 yıllık tahvil getirisi yüzde 2.93’e ulaşarak 1998 yılından beri, 30 yıllık tahvil faizi ise yüzde 3.41 ile 1999’dan beri en yüksek seviyelerini gördü. Japonya'da ulusal enflasyon Kasım'da yıllık bazda yüzde 2.9 olarak beklenilen seviyeye paralel geldi.

Çin tarafında ise belirli metaller üzerine ihracat kısıtlamaları getirileceği duyuruldu. Çin Ticaret Bakanlığı'ndan yapılan açıklamada, çelik ihracatının düzenlenmesi için 2026 yılından itibaren bir lisans sistemi uygulanmasının planlandığı belirtildi. Ülkenin önde gelen gayrimenkul geliştirme şirketi China Vanke'nin borçlarının yeniden yapılandırılması çabalarıyla birlikte gayrimenkul krizine ilişkin yeniden ortaya çıkan endişeler, Çin piyasalarında risk iştahını sınırladı.

Gelişmelerle haftalık bazda Çin’de Şanghay bileşik endeksi yatay seyrederken, Hong Kong’da Hang Seng endeksi yüzde 1,10, Güney Kore'de Kospi endeksi yüzde 3,52 ve Japonya’da Nikkei 225 endeksi yüzde 2,61 geriledi.

Gelecek hafta çarşamba Japonya’da BoJ'un Ekim ayı toplantı tutanakları, cuma günü ise Japonya’da Tokyo enflasyonu, işsizlik oranı ve sanayi üretimi verileri takip edilecek. Perşembe günü Güney Kore ve Hong Kong’da, cuma günü ise sadece Hong Kong’da Noel tatili nedeniyle piyasalar kapalı olacak.

Türkiye’deki Gelişmeler

Yurt içinde geçen hafta alıcılı bir seyir izleyen Borsa İstanbul’da BIST 100 endeksi haftalık bazda yüzde 0,27 yükselişle 11.341,90 puandan kapandı. Geçen hafta Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), politika faizi olan bir hafta vadeli repo ihale faiz oranını 150 baz puan düşürerek yüzde 38’e çektiği Para Politikas Kurulu (PPK) toplantısının özetini yayımladı. Özette, enflasyonun ana eğiliminin Eylül’daki artıştan sonra Ekim ve Kasım aylarında bir miktar gerilediği belirtildi.

Dolar/TL, haftayı önceki haftalık kapanışın yüzde 0,2 üzerinde 42,7800’den tamamladı. Gelecek hafta yurt içinde salı finansal kesim dışındaki firmaların döviz varlık ve yükümlülükleri, perşembe reel kesim güven endeksi, kapasite kullanım oranı ve haftalık para ve banka istatistikleri takip edilecek.