Sahte İndirimlere Dikkat: Tüketicilerin Sağduyusu Ve Hukuki Koruma

Son yıllarda tüketici pazarında sıklıkla karşılaşılan "sürpriz indirimler", "ikincisi bedava" ve "kısa süreli yüksek indirim oranları" gibi çeşitli kampanyalar, markaların daha fazla müşteri çekme arzusu doğrultusunda kullanıcıların dikkatini çekiyor. Ancak, bu kampanyaların yalnızca tüketicileri değil, dolandırıcıları da cezbettiği gerçeği göz ardı edilmemeli. Dolandırıcılar, özellikle e-ticaret platformlarında vatandaşı hedef alarak, kimlik ve banka bilgilerini ele geçirmeyi ve dolandırıcılık amacıyla para transferleri yapmayı amaçlıyor.

Tüketici Hakları ve Mevzuat

Tüketici Hakları Derneği Genel Başkanı Ergün Külünç, indirimli satımların hukuki çerçevede gerçekleştirilmesi gerektiğine dikkat çekiyor. Türkiye'de tüketici haklarını koruma amacıyla çıkarılan "Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun" ve "Fiyat Etiketi Yönetmeliği" çerçevesinde, yapılan indirimlerin gerçek olması ve oranların tüketiciyi yanıltmaması gerekiyor. Külünç, bu bağlamda, "Mevzuata göre indirimin gerçek olması ve indirime esas alınan fiyatın son 30 gün içindeki en düşük fiyat olması zorunludur. Aksi halde bu durum, aldatıcı ticari uygulama sayılır" dedi.

İndirimlerin Arka Planı

Külünç, işletmelerin stok eritmek, nakit akışını hızlandırmak ve rekabet edebilmek amacıyla indirimlerde bulunduklarını ifade ederek, bazı firmaların bunu "fiyat algısı yönetimi" olarak kullandıklarını açıkladı. Özellikle mevsim geçişleri ve özel günlerde düzenlenen kampanya ve fiyat indirimleri, tüketicileri daha fazla harcamaya yönlendirebiliyor. Bu açıdan, indirimli satışların sadece bir fiyat uygulaması değil, aynı zamanda bir algı yönetimi aracı olduğu unutulmamalıdır.

Psikolojik Etkiler ve Tüketici Davranışları

Büyük puntolarla duyurulan "Yüzde 70 indirim" gibi ifadeler, tüketicilerde aceleci bir satın alma isteği oluştururken, aynı zamanda kaygı duygusu da yaratmaktadır. Bu durum, tüketicilerin sorgulama yapmalarını azaltmakta ve plansız harcamalara yöneltmektedir. Tüketici bilincinin yükseltilmesi, yasal düzenlemelerin yanı sıra büyük önem arz ediyor. Vatandaşların, alışveriş öncesinde ihtiyaç listesi hazırlamaları ve ürünlerin fiyat geçmişini kontrol etmeleri önerilmektedir.

Finansal Disiplin ve Harcama Planlaması

Külünç, finansal disiplinin bir tüketici sorumluluğu olduğunu vurgulayarak, tüketicilere şu uyarılarda bulundu: "İhtiyaç olmayan bir ürün, yüzde 90 indirimli dahi olsa pahalıdır. Sabit gelirli bir tüketici, aylık kazancını esas alarak harcamalarını planlamalıdır. Gelirinde bir değişiklik yokken harcamaları artırmak, bugünkü rahatlık gibi görünse de yarınları borç altına sokar." Bu bağlamda, kredi kartlarının bir gelir kaynağı gibi görülmemesi, taksit tutarlarının makul düzeyde tutulması ve gelecekteki gelirin bugünden harcanmaması gerekmektedir.

E-Ticaret ve Dolandırıcılıkla Mücadele

İndirim dönemlerinde e-ticaret sitelerini taklit eden dolandırıcılık faaliyetleri de artmaktadır. Tüketicilerin, .com.tr uzantılı veya bilinen markaların resmi sitelerini tercih etmeleri gerektiği önemle vurgulanmaktadır. Sosyal medya üzerinden yönlendirilen bağlantılara ve sahte indirim vaatlerine karşı dikkatli olunmalıdır. Külünç, "Sahte indirim vaadi, çoğu zaman dolandırıcılıkla karşılaşmanın önemli bir göstergesidir. Site adresleri mutlaka kontrol edilmeli; kapıda ödeme seçeneği bulunmayan ve açık iletişim bilgisi olmayan sitelerden uzak durulmalıdır" şeklinde uyarıda bulundu.

Sonuç: Bilinçli Tüketim ve Güvenli Alışveriş

Harcamaların gelirle orantılı olmamasının borç sarmalı, psikolojik stres ve aile içi huzursuzluğa yol açabileceği gerçeği dikkat çekiyor. Tüketicilerin indirimli satışlarda asıl belirleyicinin, kendi farkındalıkları olduğu unutulmamalı. Sağlıklı bir tüketim alışkanlığı geliştirmek, yalnızca bireysel kazanç sağlamakla kalmayıp, toplum genelinde tüketici haklarının korunmasına da önemli katkılar sağlayacaktır.